Oktobar se, kao Međunarodni mesec borbe protiv raka dojke, obeležava širom sveta, kako bi se skrenula pažnja na rasprostranjenost raka dojke i podigla svest o značaju prevencije i ranog otkrivanja, kao i o mogućnostima pravovremenog započinjanja lečenja osoba obolelih od raka dojke. U okviru ove kampanje promovišu se:fizička aktivnost, pravilna ishrana i regulacija telesne težine. Izbor životnih navika igra klјučnu ulogu za zdravlјe grudi svake žene. Redovna fizička aktivnost, izbegavanje gojaznosti i regulacija telesne težine, kao i izbalansirana ishrana su bitni faktori za očuvanje zdravlјa grudi. Prema dostupnim podacima, širenjem svesti o prevenciji rizikofaktora i promenom načina života kod oko 25% do 33% žena može se prevenirati rak dojke.
S obzirom da uzroci raka dojke nisu u potpunosti razjašnjeni, pored primarne prevencije i promocije zdravih stilova života jako je bitna sekundarna prevencija, odnosno rano otkrivanje raka dojke.
Po preporuci Svetske zdravstvene organizacieje, u Republici Srbiji se od decembra 2012. godine sprovodi Program organizovanog skrininga raka dojke, koji ima cilј smanjenje smrtnosti i unapređenje kvaliteta života obolelih žena.
Kada se rak dojke otkrije u ranoj fazi bolesti, primenom adekvatne terapije i kontinuiranim lečenjem se može spasiti život i unaprediti kvalitet života obolelih žena. Jedan od cilјeva sprovođenja organizovanog skrininga raka dojke je i unapređenje svesti žena o značaju ranog otkrivanja karcinoma dojke i redovnih skrining pregleda, kao i jačanje kapaciteta zdravstvenih ustanova za sprovođenje skrininga raka dojke.
Rak dojke čini vodeći uzrok obolјevanja i umiranja od malignih bolesti u ženskoj populaciji širom sveta. To je najčešći rak kod žena, kako u razvijenim tako i u manje razvijenim delovima sveta. Ova bolest preti sve većem broju žena, a tome doprinosi mala informisanost i neredovni pregledi.
Opasnost od raka dojke je povećana u žena:
– koje su imale prvu menstruaciju pre 12. godine
– koje su imale menopauzu pre 50. godine
– koje nisu rodile ili su rodile posle 30. godine
– u kojih je kod biopsije dojke nađen poremećaj normalnih struktura ćelija
– koje su operisane zbog raka jedne dojke
– ako je u porodici neko od bliskih srodnika imao rak dojke.
Nephodno je da žene budu svesne značaja prevencije kada je ova bolest u pitanju, a prevencija podrazumeva redovne samopreglede, redovne preglede kod lekara, reagovanje na svaku uočenu promenu na dojkama i zdrav život – izbegavanje stresa, zdravu ishranu i bavlјenje fizičkim aktivnostima.
Na teritoriji Severnobanatskog okruga organizovani skrining se radi u opštini Senta. U ostalim opštinama gde se program ne sprovodi u obliku organizovanog skrininga raka dojke, odnosno gde se žene ne pozivaju lično, postoje takođe mogućnosti obavlјanja preventivnog pregleda dojki žena.
Preventivni pregledi se u tom slučaju obavlјaju kod ginekologa i lekara opšte medicine, kada lekar pregleda ženu i ako je životne dobi od 50 do 65 godina života uputi je na mamografiju, ali ako se radi o ženama koje su mlađe od 50 godina, lekar prilikom pregleda procenjuje da li će žena biti upućena na mamografiju ili na ultrazvučni pregled dojki, ili će obaviti samo palpatorni pregled dojki koji je u datom momentu dovolјan. Žene koje u svojoj porodičnoj anamnezi imaju bliske rođake sa operisanim rakom dojke (majka, sestra) na ove preglede se javlјaju bez ikakvih poziva, redovno i češće nego jedanput u periodu od dve godine.
U okviru kampanje „Oktobar – međunarodni mesec borbe protiv raka dojke“, apelujemo na žene da, ukoliko pripadaju životnoj dobi od 50 do 69 godina, posete svog ginekologa ili lekara opšte prakse i obave preventivni pregled dojke.Ovakvu praksu treba ponoviti jednom u periodu od dve godine.
